Qutlug‘ qon. Oybek

"Qutlugʻ qon" asarida oʻzbek xalqining yaqin oʻtmishdagi rus bosqinchilari va mahalliy amaldorlar tomonidan ezilganligi, xalqning oʻz ahvolini anglab ularga qarshi bosh koʻtargani badiiy tasvirlangan. Oʻzbek xalqining milliy ozodlik uchun olib borgan kurashlarida 1916-yilgi qoʻzgʻolon muhim oʻrin egallaydi. "Garchi men roman viqealari yuz bergan vaqtda hali kichik bola boʻlsam ham xalq turmushini koʻrdim. Kambagʻallarning qorongʻu va dim uy-joylarini, boylarning atrifi baland-baland devorlar bilan oʻralgan hashamatli imoratlarini, muzdek hovuzi boʻlgan bogʻlarini koʻrdim. Men keyinchalik romanimda tasvir etilgan turmush va ijtimoiy munosabatlarning koʻpgina tomonlarini oʻsha vaqtdayoq chanqoqlik bilan kuzatgan va tushungan edim“- deya yozgan edi Oybek. "Qutlugʻ qon“ ayanchli oʻtmishdan hikoya qiluvchi asar. Asar qahramonlari boylar va kambagʻallar, salbiy va ijobiy obrazlarga boʻlingan. Romanda oʻzbeklar tarixining chirkin va qora kunlari, oq podsho istilosi davri, birinchi jahon urushida yengilayotgan podsho hukumatiga mardikor yollash va buni Turkiston xalqlari orasidan yigʻishi. Bunga qarama-qarshi yoʻlda harakat qilgan, haqiqat va sevgisi uchun kurashgan Yoʻlchining bu yoʻlda halok boʻlishi tasvirlangan.