Edgar Allan Po

image
6
Kitoblari soni
0
Baholar soni
0
Taqrizlar soni
3.3
Reyting
Janrlari:
hikoya

Po Edgar Allan (1809. 19. 1, Boston – 1849. 7. 10, Baltimor) – Amerika romantik yozuvchisi va adabiy tanqidchisi. Simvolizm boshlovchisi. Aktyorlar oilasida tutilgan. 1815–20-yillarda Buyuk Britaniyada yashagan. 1825-yil Virginiya universitetiga kirgan, Uest-Poynt harbiy akademiyasi (1830–33)da oʻqigan. Asosan, fojiali, “dahshatli” (“Qora mushuk”, 1943 va b.), fantastik (“Voron va boshqa sheʼrlar”, 1845) yoki yumoristik novellalar (“Grotesklar va arabeskalar” toʻplami, 1840) klassigi. Po detektiv adabiyotning asoschilaridan (“Morg koʻchasidagi qotillik”, 1841; “Mari Roje siri”, 1842; “Tilla qoʻngʻiz”, 1843; “Oʻgʻirlangan maktub”, 1845). Uning yetuk lirikasida mahbubasidan judo boʻlgan kishining jafolari mavzusi oʻz ifodasini topgan (“Annabel Li”, 1849 va b.). Shafqatsizlik, sadizm Po hikoyalarida inson tabiatidagi hayvoniy hirslarning tantanasi tarzida talqin etilgan. Po jamiyat hayoti, kishilar tabiati va ruhiyatidagi yemirilish hollarini tasvirlar ekan, hajviy va ijtimoiy-tanqidiy pafosdan xam samarali foydalangan. “Ijod falsafasi” (1845), “Poetik prinsip” (1850) falsafiy asarlari bilan Amerika estetikasi rivojiga munosib hissa qoʻshgan. Poning detektiv hikoya janrida orttirgan tajribalari A. K. Doyl, R. L. Stivenson, G. Chesterson singari yozuvchilar ijodida anʼana sifatida foydalanildi; sheʼriy ijodi fransuz va rus simvolistlariga taʼsir koʻrsatgan. Asarlari oʻzbek tiliga tarjima qilingan (“Tilla qoʻngʻiz”, 1962).

Logo Logo © 2024 Mutolaa.uz