"Oq kema"ga Bahodir Mahmuddan taqriz va iqtiboslar

📖 Chingiz Aytmatov. "Oq kema" (1970)

Yozuvchining boshqa qissalaridan farqli oʻlaroq, 7 yoshli ota-onasi tomonidan tashlab ketilgan, bobosi Moʻnin chol tomonidan katta qilinayotgan bola koʻzi bilan, ramziy ma'nolar va oʻta ta'sirli, kerak boʻlsa fojiaviy sahnalar bilan bezatilgan qissasi.

Asardagi har bir obrazning oʻz muammosi, oʻz dardi bor. 

Yozuvchi boshqa asarlari kabi bu qissada ham hiyonat mavzusiga toʻxtalib oʻtadi. Faqat bunisida tabiatga, urf-odatlarga boʻlgan hiyonat.

Rivoyatlarda aytilishicha, qirgʻiz millatining tirik qolib bugungi kungacha yetib kelishiga bosh-qosh boʻlgan Ona Bugʻu nafaqat tabiat timsoli, shuningdek qirgʻiz xalqinign oʻlmas urf-odatlari ramzi hamdir.

Bobosi tomondan muqaddas deya e'zozlangan Ona Bugʻuning aynan bobosi tomonidan soʻyilishi bola ongida tuzatib boʻlmas ulkan jarohat hosil qiladi. Uning boshini Oʻrozqul tomonidan parcha-parcha qilinishi esa bolaning orzu-umidlari, istaklarini parchalashga qiyoslanadi.

Oq kema - yozuvchining eng ogʻir psixologiyaga ega asarlaridan biri hisoblanadi.