Orxan Pamuk

image
3
Kitoblari soni
0
Baholar soni
0
Taqrizlar soni
0.0
Reyting
Janrlari:
hikoya

Oʻrxan Pamuq 1952-yil 7-iyunda Istanbul shahrining Nishontoshi tumanida oʻziga toʻq oilaning kenja farzandi sifatida dunyoga keldi. Bobosi va amakisi ham, otasi Gunduz Pamuq ham oliy maʼlumotli va yuksak malakali muhandis edi. Ota avlodi oppoq loʻppi yuzli boʻlganlari uchun odamlar ularga “Pamuqlar” deb laqab qoʻyishgan (“pamuq”- “paxta” degani), keyin ular bu laqabni oʻzlariga familiya qilib olishgandi. Oʻrxon Pamuq Istanbulda ulgʻaydi. Rassom boʻlish orzusida Robert kollejida oʻqidi. Keyin Istanbul texnika universitetining meʼmorlik kulliyotida ham uch yil tahsil oldi. Ammo rassom ham, meʼmor ham boʻlolmasligiga ishonch hosil qilgach, oʻqishni tashlab ketdi. Vaqti koʻpligidan yozuvchilikda oʻz kuchini sinab koʻrmoqchi boʻldi va malakasini mustahkamlashga ehtiyoj sezib, Istanbul universitetining Jurnalistika institutiga kirdi va shu yerda oʻqishning oxirgi yili diplom olish uchun taʼtilga chiqarildi. Diplom ishini yarmida qoldirdi. Faqat “Qor” romanini yozdi-yu, ortiq malaka ixtisosi olganligi toʻgʻrisidagi diplom uchun kuch sarflamadi. U 1985-1988-yillarda Yava universitetida dunyo yozuvchilarining AQSh hayotini oʻrganishlari va kitob yoza oladigan bir holga erishishlariga imkon beradigan kursni bitirdi va oʻzi aytganiday, “hayoti oʻzgardi”. Ilk kitobidan eʼtiboran Turkiya va chet ellarda mukofotlar oldi. Kitoblari ham koʻp sotildi hamda adabiy jihatdan koʻp tanqidlarga uchradi. Oʻrxon Pamuq yozuvchilikni 1974-yilda boshladi. Ilk bor Mehmet Eroʻgʻli bilan hamkorlikda yozgan va 1979-yilda “Qorongʻilik va nur” nomi bilan bosilib chiqqan romani “Milliy romanlar” tanlovida birinchi oʻrinni oldi. Ammo 1982-yilda bu romanni kengaytirib va toʻgʻrilab, “Javdat Bey va oʻgʻillari” nomi bilan qayta chop qildirdi. Asar jahon adabiyotida koʻp uchragan oila hayotini aks ettiruvchi romanlar tipida boʻlib, tijoratchilar oilasida yuz bergan yuksalishlar va inqirozlarni hikoya qilardi. Bu safar kitob Oʻrxon Kamol mukofotiga loyiq deb topildi. Pamuqning bundan keyingi kitoblari ham ketma-ket mukofotlar olishda davom etdi. 1984-yilda nashr etilgan ikkinchi romani “Sassiz uy” “Modern roman” mukofotini oldi. Bu romanning fransuzcha tarjimasi esa 1991-yilda Frantsiyaning “Ovrupoda kashf” mukofotiga sazovor boʻldi. 1985-yilda nashr etilgan “Oq qalʼa” nomli tarixiy romani 1990-yilda AQShda “Independent Avard for Foreign Fiktion” mukofotini qoʻlga kiritdi va chet ellarda yanada kengroq dong taratdi. Oʻrxon Pamuq 2002-yilda nashr qildirgan “Qor” kitobini “Turkiyaning etnik va siyosiy masalalarini tadqiq etuvchi siyosiy roman” sifatida taʼriflamoqda. Bu kitobi 2004-yilda inglizchaga tarjima qilinib, chop etilganda “Yilning eng yaxshi 10 kitobidan biri” sifatida koʻrsatildi. Yillar oʻtgan sayin Oʻrxon Pamuqning chet ellardagi shuhrati ortishda davom etdi. 1998-yilda nashr etilgan “Mening otim qirmizi” asari 24 tilga tarjima qilindi va 2003-yilda Irlandiyaning eng katta hisoblanuvchi “International IMPAC Dublin Literary Award” nomli xalqaro mukofotini oldi. Pamuqning romanlaridan tashqari, maqolalar va suhbatlar saylanmasi hamda bir hikoyadan tashkil topgan “Boshqacha ranglar” (1999) kitobi ham bor. Ayni chogʻda u “Niqobli yuz” nomli kino-qissa muallifi hamdir, uning ssenariysi asosida rejissyor Umar Qovur shu nomli kinofilmni suratga olgan. Yozuvchining bu ssenariysi uchun 1990-yilda chop qildirgan “Qora kitob” romanidagi bir boʻlim asos boʻlgandi. 1991-yili Antaliya “Oltin poʻrtaxol film” festivalida “Niqobli yuz” “Eng yaxshi ssenariy” nominatsiyasi boʻyicha mukofot oldi. Oʻrxon Pamuq hozir 10 ta kitob muallifi boʻlsa, 11-marta mukofotga sazovor boʻlgan, 30 tilga tarjima qilingan va Turkiya hamda butun dunyoda tanilgan muallifdir, kitoblarining 2 millionga yaqin nusxasi sotilgan.

Logo Logo © 2024 Mutolaa.uz